La blogo de Tonyo / La bitácora de Toño
Finfine, mi enretigis la anglalingvan version de mia artikolo pri la apero de Esperanto en filmoj. Ĝi troviĝas tie ĉi. Se vi trovas erarojn, bv. atentigi min pri ili (mi celas ĉefe lingvajn, sed ankaŭ enhavajn; ne zorgu pri la ligiloj, ĉar mi konscias ke kelkaj ne ĉiam estas alireblaj)
La hispanlingva originalo plu aperas tie ĉi.
Si hubiera blogueado aquí durante estos dos meses, ¿de qué hubiera escrito? Bueno, mucho ha pasado durante esta pausa, en relación con el esperanto. Obviamente, la Copa de Fútbol, pero eso, como en las películas de misterio, lo dejo para el final (sí, no es broma, y tengo algo original que decir sobre el asunto)
Lo más visible en estos meses ha sido la aparición del esperanto en un telediario. Ocurrió a principios de junio, dentro del segmento “¿Te acuerdas?” de los informativos del domingo en Televisión Española. Tras unas imágenes antiguas, la reportera se preguntó cuál era la situación del esperanto en la actualidad, y se fue a Cheste, donde históricamente ha habido una importante proporción de hablantes de este idioma, y también nos entrevistó a unos cuantos amigos en una terraza de Madrid. La cosa quedó un poco superficial para mi gusto, con excesivo enfoque en lo anecdótico, pero supongo que ello es inevitable en el medio televisivo. De todas formas, lo mejor es que cada uno juzgue el reportaje por sí mismo:
La realidad es que el reportaje llamó la atención, como pude comprobar en comentarios de amigos y compañeros, y también por el notable incremento de visitas a esta web y a otras similares. Además, fueron visitas de calidad, podría añadir, por el interés y el tiempo que se tomaron en informarse sobre este idioma, leyendo diversas páginas y conectando con los enlaces pertinentes.
No puedo decir exactamente lo mismo sobre el otro pico de visitas que tuvo este blog, como consecuencia del conocido efecto menéame. Hace unos días llegó a portada de esa conocida web un texto de ésta sobre la oportunidad de encontrar un sucedáneo a la letra eñe para el caso en que ésta no se visualice correctamente en los medios electrónicos o impresos. Me alegró saber que hay mucha gente que percibe el problema y está dispuesta a hacer algo al respecto. En cambio, resulta desolador comprobar la gran cantidad de personas que se asoma a la página apuntada en esa web, y se va sin apenas leerla. En cualquier caso, hubo lectores que se interesaron o incluso comentaron, aunque, por desgracia, es muy posible que no pueda mostrar los comentarios que me dejaron, por el citado problema con la anterior tecnología del blog; si al final no lo consigo, sólo puedo decir aquí que lo siento.
Por las mismas fechas que el reportaje de televisión, y cerca del lugar de rodaje, tuvimos otra interesante actividad relacionada con el esperanto en Madrid: un homenaje al poeta Miguel Hernández, ahora que se cumple su centenario. Su traductor al esperanto, su casi homónimo Miguel Fernández, junto con Ana Manero, declamaron sus poemas en español y esperanto, en un acto muy bello y emotivo. Colgué unas fotos en Ipernity, y también hay aquí un vídeo del evento.
Durante estos días me ha llegado un libro que debería formar parte de la serie “en papel” que estaba sacando estas últimas semanas (1, 2 y 3). Se trata de un homenaje a una persona muy conocida en el mundo esperantista, el profesor anglo-estadounidense Humphrey Tonkin, que ha sido, entre otras muchas responsabilidades, presidente de la Asociación Mundial de Esperanto. El libro “La arto labori kune” (El arte de trabajar juntos) contiene casi un centenar de artículos muy diversos de diferentes autores, incluyendo uno mío sobre el movimiento de los trabajadores esperantistas en las primeras décadas del siglo XX en España. Un mes de estos espero poderlo publicar en la web, quizás incluso traducido al castellano, y entonces ya hablaré más del asunto.
Otra acción que va a dar que hablar es la celebración este año en una ciudad latinoamericana, La Habana, del congreso mundial de esperanto, dentro de un par de semanas. Con esta ocasión esperamos que el movimiento esperantista pueda dar un paso adelante en la América hispana, una región relativamente débil en la penetración de esta lengua internacional. Desde la Fundación Esperanto hemos emprendido una campaña de envío de libros de enseñanza y lectura, para su uso en Cuba y resto de países de la zona, y espero que podamos ayudar más a este propósito en lo que queda de año.
Y con el Congreso de Cuba está relacionado el asunto que adelantaba al inicio: la celebración de la Copa Mundial de Fútbol. Parecerá que se trata de dos temas que no tienen nada que ver, pero como ya escribí hace cuatro años, se trata de dos fenómenos muy relacionados: desde hace varias ediciones, el vencedor de la Copa es el país que acoge el Congreso de esperanto. Ya ocurrió en las tres últimas ediciones, aunque este año tenemos el inconveniente de que Cuba no participa en el campeonato. En este caso, ya hace cuatro años se adelantó desde la Asociación Mundial de Esperanto que en circunstancias de este tipo el campeón será el país que alberga la sede de la asociación, es decir, Holanda. Esta previsión la adelanté a principios del campeonato en otra página web, y en conversaciones privadas, y fue despreciada por muchos. Sin embargo, puede verse ahora que hay un fondo real en la misma, y muchas posibilidades de que se confirme. Bien es verdad que algunos han apuntado el hecho de que España tiene, como penúltima potencia colonizadora, y madre patria de Cuba y de los hermanos Castro, el derecho de recibir el privilegio que le correspondería al país caribeño, así que no todo está perdido para los aficionados futboleros españoles. Pero en cualquier caso, ¿hay alguna duda de la influencia del esperanto en todo lo que realmente importa en el mundo?
Se mi estus bloginta dum pasintaj du monatoj, pri kio mi estus verkinta? Nu, ja okazis multaj aferoj en tiu ĉi blogopaŭzo.
Ni komencu per la plej elmontrinda: la filmado de raporteto por la hispania ŝtata televido. Pri tio mi havis la okazon rakonti en “Libera Folio”, kaj do ne necesas pluaj detaligoj. Mi ĉefe enmetu tie ĉi la ligon al la registraĵo. Mi aldonu nur, ke la elsendo estis iom tro anekdoteca laŭ mia gusto, sed ĝi havis tre fortan informan efikon: mi tion povis sperti ĉe multaj amikoj kaj konatoj, kiuj min vidis, kaj ankaŭ pro la tre grava kresko de la vizitoj al tiu ĉi retejo en la postaj tagoj.
Pli malpli koincide en la tempo, madridanoj organizis alian tre belan utiligon de Esperanto: omaĝon al poeto tre popola en Hispanio, sed, ŝajnas al mi, malmulte konata ekster ties landlimoj, kiu mortis tragike en karcero tuj post la hispana milito, kaj kies centan datrevenon ni celebras dum tiu ĉi jaro: Miguel Hernández. Oni ne konfuzu lin kun la preskaŭ samnoma esperanta poeto Miguel Fernández, kiu, koincide, estis lia tradukinto al nia lingvo. Ĝuste li, kun Ana Manero, recitis liajn poeziaĵojn, esperante kaj hispane, dum renkontiĝo kiun ni organizis ĉe monumento dediĉita al la poeto en madrida parko. Mi enmetis kelkajn fotojn en mia spaco de Ipernity, kaj tie ĉi vi povas vidi registraĵon de parto de la celebrado. Tre kortuŝe, kaj eble ripetinde.
Se paroli pri populareco, certe la plej amasa estas la Monda Ĉampioneco pri Futbalo. Eble iuj demandas sin pri ĝia rilato kun Esperanto, sed la plej engaĝitaj esperantistoj aŭ la fidelaj legantoj de la blogo memoros pri la teksto kiun mi verkis jam antaŭ kvar jaroj, prognozante la venkonton de la tiuperioda pokalo. Nome, la ĉampionon decidas UEA, kiam ĝi kunvokas la tiujaran universalan kongreson de Esperanto, tiel ke la lando de la sidejo de la UK ĝenerale fariĝas ĉampiono. Ĉijare, tiu ĉi strikta kriterio estas nesekvebla, ĉar Kubo ne partoprenas la konkuron en Sudafrikio, sed ĉiukaze UEA havas sian voĉon: laŭ la siatempa informo de Osmo Buller, en tiaj okazoj la sidejo de la asocio, nome Nederlando, devus ĉampioni. Ne ĉiuj en UEA konsentas pri tio, kaj en la unuaj tagoj estis konfuzo pri la afero en la retlisto de UEA-membroj, tiel ke kelkaj asertas ke la prognozo validas ankoraŭ en la kazo de Hispanio, malnova kolonia lando kaj prapatrujo de la fratoj Castro. Nur Germanio estas tute nepensebla opcio. Nu, mi tute sekvas la ordonojn de la estraro de la asocio, eĉ se riskante akuzojn de malpatriotismo, kaj jam en la komenco de la ĉampioneco mi publike diskonigis la informon pri la venko de Nederlando por hispanlingva publiko. Multaj en la komenco konsideris tion pura ŝerco, sed kiam la finaj matĉoj alproksimiĝas, la afero ne plu levas tiom da ridetoj.
Malgraŭ populareco de la futbalo, permesu tamen ke mi konsideru pli serioza afero rilate al la Universala Kongreso ĝuste la fakton ke ĝi okazos en hispanamerika lando, kaj ke tio estas okazo por iom impulsi nian lingvon en tiu mondregiono. Pere de Fondaĵo Esperanto, mi provis organizi kampanjon por la sendo de lern- kaj legmaterialo al tiuj landoj. Parton ni jam sendis al la kuba movado, por ke ĝi alvenu antaŭ la UK, malgraŭ nekompreneblaj burokratiaj malfacilaĵoj, sed mi esperas ke ankoraŭ restos emo kaj mono por daŭrigi la kampanjon post la somero. Pri tio mi rakontos tiam.
Alia afero kiun mi devas pritrakti pli detale en la estonto apartenus al la serio “En la papera mondo” kiun mi utiligis dum la lastaj monatoj de la alia blogo (1, 2 kaj 3). Temas pri la alveno, post diversaj iroj kaj revenoj, de la briko, la larĝa libro omaĝe al Humphrey Tonkin, “La arto labori kune”. Ĝi bezonos pli detalan pritrakton, pro la longeco, la nombro kaj la kvalito de la kontribuoj. Mi mem verkis unu artikolon, “Inter laborista edukado kaj kultura alternativo” pri la laborista esperanta movado en Hispanio en la komenco de la pasinta karcento. Mi esperas ĝin enretigi baldaŭ, kaj tiam mi pli detale disvolvos la temon. Ankaŭ aliaj kontribuoj estas komentindaj, sed pri tio ni havas sufiĉe da tempo.
Mi ne forgesu la konkurson “Monato de Vikipedio” en aprilo, kiam oni instigis la kompletigon de kelkaj el la plej gravaj artikoloj kiuj devus aperi en la reta enciklopedio. Mi mem partoprenis kiel ĵuriano, kaj pri la disvolvo de la kampanjo vi povas legi en http://vikipedio.net/.
Estas ankaŭ menciindaj la tre interesaj venontaj eldonoj de SAT, la progreso de la uzo de nia lingvo en la sociaj retoj, la plua subtekstigado de filmoj kaj prelegoj, ktp ktp. Sed ĉio ĉi havos sekvojn en postaj monatoj, kaj do ni ne elĉerpu la temon. Ŝajnas kvazaŭ mi soifus je blogado!